Pananaw ni Aviena
'Hindi! Ayoko pumunta ng Pilipinas!'' Nag-iinarte na naman si Camillia habang nakahawak sa mga binti ko. Wala akong nagawa kundi ang tignan siya.
''Camillia.'' Tinawag ko lang ang pangalan niya at dahan-dahan siyang umayos ng upo habang pinipigilan ang mga luha niya.
''Hindi naman tayo magtatagal doon. Mabilis lang 'yon. Uuwi rin tayo agad, okay?''
''No.''
''Bakit?'' Kalmado kong tanong dahil hindi naman basta-basta nag-iinarte ang anak ko kapag walang dahilan.
Dahan-dahan siyang humihikbi kaya lumingon ako para tingnan siya.
''Shh… Hindi galit si Mama sa'yo… Gusto ko lang malaman kung bakit ayaw mong pumunta doon. Hindi mo ba gustong makita kung gaano kaganda ang lugar kung saan lumaki si Mama?'' Tanong ko ulit sa kanya kaya pinilit niyang tumigil sa pag-iyak pero hindi niya kaya.
''I… Natatakot lang ako…'' Bulong niya pa. Dahan-dahan akong natigilan sa ginagawa ko. Alam ko kung ano ang kinatatakutan niya.
''Hmm?''
''Natatakot lang ako na baka hindi ako magustuhan ni Papa. Anong mangyayari kung hindi niya ako mamahalin, Mama?'' Tinanong niya pa ako kaya nginitian ko siya bago guluhin at kalikutin ang buhok niya.
''Magugustuhan ka ni Papa at kung hindi man, nandito naman si Mama lagi. Baby ka ni Mama, tandaan mo 'yan, ha?'' Tanong ko sa kanya habang nakangiti kaya dahan-dahan siyang tumango.
''Sigurado po ba na magugustuhan ako ni Papa, Mama? Magugustuhan niya ba ang kulot kong buhok na katulad ng sa'yo?'' Tanong niya. Unti-unti nang nawala ang luha sa mga mata niya.
''Paano po ang pananalita ko, Mama? Magugustuhan niya ba?'' Hindi naman siya naistorbo.
Ang totoo, wala talaga akong ideya kung magugustuhan niya ang lahat sa kanya pero kung hindi man, edi huwag. Hindi ko ipipilit ang anak ko sa kanya. Alam kong galit siya sa akin pero umaasa lang talaga ako na mamahalin niya ang anak niya. Anuman ang mangyari, galing sa bayag niya ang cute na batang ito.
''Uuwi ka na ba talaga ngayon, Ate? Miss na miss ka na namin, Ate!'' Malakas na sigaw ni Marieta mula sa kabilang linya. Wala akong nagawa kundi ang ngumiti.
''Nasaan ang pangit na batang babae?'' Tanong niya kaya natawa ako bago ipakita si Camillia na agad namang sumimangot nang makita ang Tita niya. Nasa airport na kami at plano nang pumunta ng Pilipinas ngayon.
''Hindi ako pangit, ikaw ang pangit na matanda,'' reklamo niya kaya agad ko siyang nilingon.
''Camillia.'' Alam niya na sasabihan ko siya agad kaya agad siyang humingi ng tawad.
''Sorry, Tita. Nakakainis ka kasi.''
''Magmamana talaga sa'yo ang anak mo, Ate. Magso-sorry lang pero ako pa rin ang may kasalanan, ha?'' Tawa ko dahil hindi ko rin naman maikakaila pero nagbabago naman ako sa paglipas ng panahon. Marunong na akong humingi ng tawad ngayon.
''Maghanda ka sa mahabang listahan ng dahilan kapag kinausap mo na si bayaw Ilog, Ate.'' Nawala ang ngiti sa mga labi ko nang banggitin niya ang pangalan ng lalaking matagal ko nang pinaghahandaang makita. Akala ko okay na ako. Akala ko kaya ko na pero ngayong nasa Pilipinas na kami ni Camillia, parang gusto ko na lang umatras. Naaalala ko pa rin ang galit niyang mukha na para bang bumalik ako sa nakaraan.
''Magandang umaga po, Ma'am.'' Pagkababa ko pa lang ng eroplano, may mga staff na ang naghatid sa amin palabas. Napatingin sa akin si Camillia dahil dito. Napatitig rin ako sa kanya. Hindi ko maiwasang kabahan. Para bang mawawalan ako ng hininga habang naglalakad. Walang dahilan, kami lang ang ginagabayan nila.
Huminto ako nang makita ko ang pamilyar niyang mga guardya. Halos lahat ay nakakalat sa airport.
''Mom? Anong nangyayari?'' Tanong sa akin ni Camillia. Gusto kong tumakbo pero alam ko… Alam ko na hindi na ako makakatakbo pa. Sinabi niya mismo sa akin na ikukulong niya ako kapag nagkita kami ulit. Pero pakialam ko sa gagong 'yon! Hindi pa kami nagkikita!
''Camillia, tara na,'' sabi ko sa anak ko na nagtataka sa akin pero agad naman siyang sumunod.
''Ma'am!'' Sigaw ng ilang staff na gumabay sa amin kanina. Binuhat ko si Camillia habang tumatakbo. Alam ko. Hindi ako patitigilin n'on. Gagawin niyang impyerno ang buhay ko. 'Yun ang sinabi niya noon sa akin. Hindi ko alam kung saan ako pupunta.
''Sorry,'' sabi ko nang may mabangga ako dahil sa pagmamadali. Tanga. Nalaglag pa tuloy ang mga gamit ko.
Yumuko na lang ako para tingnan saglit si Camillia na nagulat sa nangyayari at para bang may gusto sanang itanong pero dahil nakikita niya ang pagkalito sa mukha ko, hindi na siya nagsalita.
Dahan-dahan akong napatingin sa taong nasa harapan ko dahil hindi siya umaalis doon. Agad na nanlaki ang bibig ko nang makita ko ang mukha niya.
Agad akong nainis nang makita ko ang mga asul niyang mata na nakatitig lang sa akin. Nakangisi ang mga labi niya pero nagsisigaw naman ng panganib ang mga mata niya.
''Anong ginagawa mo dito?'' Malakas ko siyang sinigawan.
''Hayop ka—'' Susumpain ko na sana siya nang maalala kong nandoon ang anak ko.
''Mama, bad 'yon…'' Sabi sa akin ni Camillia. Para bang nawalan na talaga ako ng hininga nang dahan-dahang mapadako ang mga mata ni Camillia sa mukha ng ama niya.
Sinasabi nila na kamukha ko si Camillia pero hindi pa nila nakikita siya. Kamukha niya ang maliit na bersyon niya pero may malalambot na katangian.
''Teka! Si Papa ko ba 'yon?'' Bulong sa akin ni Camillia. Tumango ako. Lumaki ang mga asul niyang mata. Tinitigan niya ang ama niya.
Agad nagtago sa likod ko si Camillia nang marealize niya ang nangyayari. Nagtagpo ang mga mata namin ni Ilog. Minsan naiisip ko na isa lang siyang estatwang isinilang na may gwapong mukha. Madalas mong makikita na walang mababasang emosyon sa mukha niya pero ngayon, halo-halong emosyon ang makikita rito.
''Ikaw—'' Hindi pa niya tuluyang maituloy ang pagsasalita na para bang pinapakalma niya ang sarili niya.
''Kukunin ko ang anak ko,'' matigas niyang sabi.
''Gayundin ang ina ng anak ko.''